Dự thảo Luật quy định bảng giá đất đã được Chính phủ ban hành hàng năm nhằm đảm bảo giá đất phù hợp với nguyên tắc thị trường, và quan điểm này đã được Chính phủ tái khẳng định trong tờ trình Luật Đất đai sửa đổi (dự thảo) mới đã được gửi đến Quốc hội.
Dự thảo này đã được hoàn thiện gồm 16 chương, 263 điều, bổ sung 40 điều mới và loại bỏ 13 điều so với dự thảo lấy ý kiến của Nhân dân, theo tờ trình mới nêu.
Trước đó, trong dự thảo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thứ 23, Chính phủ đã đề xuất quy định bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm, công bố công khai và áp dụng từ ngày 1/1 hàng năm. Ngoài ra, dự thảo cũng quy định việc áp dụng bảng giá đất mới sẽ bắt đầu từ ngày 1/1/2026.
Tuy nhiên, tại cơ quan thẩm tra (Ủy ban Kinh tế của Quốc hội), đã có ý kiến cho rằng việc ban hành bảng giá đất hàng năm sẽ gặp khó khăn, và đề nghị ban hành mỗi 2 năm hoặc 5 năm 2 lần.
Dự thảo chính thức đã được trình lên Quốc hội trong kỳ họp thứ năm và vẫn giữ quy định ban hành bảng giá đất hàng năm để đảm bảo giá đất phù hợp với nguyên tắc thị trường. Lý do cho quy định này là sau khi tổng kết việc thi hành Luật Đất đai năm 2013, đã thấy rằng việc ban hành bảng giá đất 5 năm một lần, chỉ điều chỉnh khi có biến động 20%, rất ít địa phương có thể thực hiện, dẫn đến việc bảng giá đất chưa phù hợp với giá đất thông thường trên thị trường.
Nghị quyết số 18-NQ/TW đã xác định rằng: “Bỏ khung giá đất, thay bằng cơ chế và phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.” Để đảm bảo tính khả thi của quy định này, Dự thảo đã bổ sung các quy định về quá trình chuyển tiếp để tiếp tục sử dụng bảng giá đất hiện hành cho đến ngày 31/12/2025. Các địa phương sẽ có đủ thời gian từ khi Luật có hiệu lực để xây dựng và ban hành bảng giá đất mới theo yêu cầu của Luật. Đồng thời, Dự thảo cũng đề xuất quy định việc ban hành bảng giá đất theo hướng sau: “UBND cấp tỉnh sẽ trình HĐND cùng cấp thông qua Bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026. Mỗi năm, UBND cấp tỉnh sẽ báo cáo HĐND cấp tỉnh để điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung và áp dụng từ ngày 1/1 của năm đó. Trong trường hợp cần điều chỉnh hoặc bổ sung Bảng giá đất trong năm áp dụng, UBND cấp tỉnh sẽ báo cáo HĐND cấp tỉnh để xem xét và quyết định.”
Liên quan đến phương pháp định giá đất, cả chuyên gia và đại biểu đều có lo ngại về tính khả thi. Do đó, Dự thảo đã bổ sung các quy định cụ thể về nội dung và nguyên tắc áp dụng phương pháp định giá đất, để cung cấp căn cứ cho Chính phủ quy định chi tiết.
Ngoài ra, Dự thảo đã loại bỏ quy định về phương pháp thặng dư trong các phương pháp định giá đất. Lý do cho việc loại bỏ này là phương pháp thặng dư được tính toán dựa trên các giả định về thông tin đầu vào, dẫn đến sự không thống nhất trong thực hiện. Thực tế, phương pháp này là phương pháp định giá bất động sản phục vụ cho quản lý đầu tư, không phù hợp với quản lý nhà nước về đất đai trong bối cảnh thị trường chưa có.
Đồng thời, Dự thảo đã bổ sung các quy định về các phương pháp định giá đất, bao gồm: phương pháp so sánh trực tiếp, phương pháp chiết trừ, phương pháp thu nhập và phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất. Dự thảo cũng quy định nguồn dữ liệu thông tin đầu vào để xác định giá đất và cơ quan nào sẽ thực hiện việc xác định giá đất bằng một hoặc nhiều phương pháp định giá theo quy định tại khoản 4 Điều này. Cơ quan quyết định giá đất sẽ dựa trên kết quả xác định giá đất để đảm bảo lợi ích tốt nhất cho ngân sách nhà nước.
Theo kế hoạch, vào ngày 9/6, Quốc hội sẽ lắng nghe Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), cũng như kết quả thu thập ý kiến của công dân về Luật Đất đai (sửa đổi). Sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh, sẽ trình bày Báo cáo thẩm tra Luật Đất đai (sửa đổi) và sau đó, cuộc thảo luận sẽ diễn ra trong các nhóm làm việc để xem xét nội dung này.
