Trải qua năm 2023, sự quan tâm đặc biệt từ Chính phủ, các bộ ngành, doanh nghiệp và cộng đồng đã được hướng về lĩnh vực bất động sản.
Quan Tâm và Chính Sách Chính Phủ
Trước những cố gắng hóa giải các vấn đề về chính sách đối với thị trường bất động sản, một số khó khăn đã bắt đầu giảm bớt. Mặc dù việc thẩm thấu chính sách có thể cần thêm thời gian, nhưng cuối cùng của năm 2023 đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể trong thị trường. Điều này cũng là bước quan trọng, khi bất động sản, sau khi vượt qua giai đoạn khó khăn, bắt đầu tích lũy đà và tập trung năng lượng để đạt được sự phát triển vững chắc trong năm 2024.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã nhấn mạnh rằng thị trường bất động sản đang thể hiện những dấu hiệu tích cực hơn. Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng thị trường đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất. Các cơ quan chính phủ và bộ ngành đang tiếp tục đánh giá và điều chỉnh pháp luật liên quan để giải quyết những khó khăn và vướng mắc của doanh nghiệp bất động sản một cách cơ bản và bền vững.
Tình Hình Thị Trường và Những Dấu Hiệu Tích Cực
Những chuyên gia trong ngành cho rằng, thông tin về việc giải quyết và khởi động lại hàng trăm dự án bất động sản đã đóng góp vào việc cải thiện thị trường, làm cho thị trường tháng sau trở nên tích cực hơn tháng trước đó và quý sau mạnh mẽ hơn quý trước. Điều này đã tăng thêm niềm tin và động lực cho thị trường cũng như các bên liên quan. Mặc dù thị trường vẫn chưa đủ mạnh để “vượt dốc,” nhưng ít nhất đã tránh khỏi nguy cơ “mất phanh.”
Khó Khăn Trong Quý I và Sự Hồi Phục Từ Quý II
Theo Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp. Hồ Chí Minh (HoREA) – ông Lê Hoàng Châu, khó khăn lớn nhất của thị trường bất động sản trong năm 2023 chủ yếu tập trung vào quý I. Số liệu nghiên cứu thị trường bất động sản cho thấy, tăng trưởng âm 16,2% trong quý I. Tuy nhiên, qua quý II, thị trường đã giữ ổn định với tăng trưởng âm 11,58%, giảm 4,62% so với quý I.
Khi kết thúc quý III, mặc dù vẫn có tăng trưởng âm 8,71%, nhưng thị trường đã giảm thêm 2,87% so với 2 quý đầu của năm 2023. Tổng cộng sau 9 tháng, mức độ khó khăn của thị trường bất động sản đã giảm khoảng 42,3% so với quý đầu tiên của năm. Dựa theo xu hướng này, quý IV cũng chứng kiến sự giảm khó khăn và tích lũy để hồi phục trong quý đầu năm 2024.
Trong bối cảnh thị trường đang đối mặt với nhiều khó khăn, ông Châu nhấn mạnh rằng chỉ vài nghìn giao dịch thành công trong quý cũng là một kết quả khả quan, làm tăng động lực cho thị trường. Điều quan trọng nhất là thị trường thực sự đã “thoát đáy.”
“Thị trường bất động sản hiện tại đối diện với cơ hội lớn hơn so với những thách thức, đặc biệt sau khi vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và chuyển sang quá trình phục hồi. Từ quý III/2023, số lượng giao dịch thành công đã vượt qua con số 5.000, điều này bao gồm cả 300 dự án được mở bán. Điều này là một biểu hiện rõ ràng của sự phục hồi trong niềm tin của các nhà đầu tư và sự quay trở lại của hoạt động giao dịch bất động sản”, như Tiến sỹ Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia, phân tích.
Viện Nghiên cứu Kinh tế – Tài chính – Bất động sản Dat Xanh Services nhận định rằng, sau khi chạm đến “đáy”, thị trường bất động sản sẽ không tránh khỏi quá trình phục hồi. Mặc dù quý IV/2023 chưa chứng kiến sự tăng trưởng đột biến, nhưng chắc chắn nó có sự tăng trưởng tích cực hơn so với cùng kỳ năm trước.
Triển Vọng Phục Hồi và Dự Báo Cho Năm 2024
Dựa trên những tín hiệu tích cực trên toàn thị trường, các chuyên gia dự đoán rằng thị trường bất động sản sẽ từ từ ấm dần từ cuối quý IV/2023 và trải qua một quá trình phục hồi rõ rệt trong những tháng đầu của năm 2024.
Việc vượt qua khó khăn đồng thời “thoát đáy” của thị trường bất động sản đánh dấu sự nỗ lực và kỳ vọng từ phía các cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp, và nhà đầu tư. Thông tin về việc giải quyết và khởi động lại hàng trăm dự án bất động sản đã giúp thị trường trở nên tích cực hơn từng tháng, với quý sau mạnh mẽ hơn so với quý trước đó, đồng thời tăng cường niềm tin và sức mạnh cho thị trường và các bên liên quan. Mặc dù vẫn đang trong giai đoạn “vượt dốc,” thị trường đã có thêm động lực để tiếp tục tăng trưởng.”
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã chia sẻ rằng trong khoảng thời gian gần đây, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chiếu rõ sự quan tâm đặc biệt đối với khó khăn mà doanh nghiệp bất động sản đang phải đối mặt. Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cùng với các bộ, ban, ngành và địa phương đã tích cực đánh giá tình hình và xác định những khó khăn cụ thể liên quan đến lĩnh vực kinh doanh bất động sản. Từ đó, nhiều giải pháp đã được triển khai để tháo gỡ vấn đề, và hướng dẫn chi tiết cho các dự án bất động sản.
Tại Hội nghị tín dụng đối với bất động sản và phát triển nhà ở xã hội gần đây, ông Nguyễn Đức Vinh – Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) đã nhấn mạnh rằng không có ngành nào nhận được sự quan tâm nhiều như bất động sản từ Thủ tướng Chính phủ. Điều này được thể hiện rõ trong bối cảnh cả hệ thống chính trị đã tích cực tham gia để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp và thị trường bất động sản trong năm 2023.
Chính phủ và các cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều cơ chế và chính sách chưa từng có để khôi phục thị trường bất động sản, tập trung đặc biệt vào việc tháo gỡ những vấn đề liên quan đến pháp lý và tài chính. Những chính sách này được xem là động lực quan trọng nhất để giúp thị trường bất động sản “vượt dốc” thành công và hướng tới mục tiêu tăng trưởng trong tương lai.
Có điểm đặc biệt là trong một khoảng thời gian ngắn, có tới 4 chính sách đã được thông qua. Cụ thể, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP, ban hành vào ngày 5/3/2023, sửa đổi và bổ sung một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp. Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 về giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản. Cùng với đó là Nghị định số 10/2023/NĐ-CP ngày 20/5/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai và Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 3/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030.” Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ còn chủ trì trực tiếp 2 hội nghị trực tuyến để giải quyết khó khăn cho thị trường bất động sản.
Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XV, dự kiến sẽ đóng góp một phần quan trọng trong việc giải quyết những “nút thắt” đang “trói” thị trường và doanh nghiệp. Đồng thời, Luật Đất đai cũng dự kiến sẽ được thông qua trong kỳ họp sắp tới để tạo ra một hành lang pháp lý đồng bộ cho lĩnh vực này.
Chính sách tiền tệ đang chuyển từ mô hình “chặt chẽ, chắc chắn” sang “linh hoạt, nới lỏng”. Tiến sỹ Cấn Văn Lực đã dẫn chứng rằng Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện 4 lần giảm lãi suất điều hành, giúp mặt bằng lãi suất giảm dần. Ngoài ra, nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân như cơ cấu nợ và đảo nợ cũng đã được áp dụng. Đây là những chính sách có tầm ảnh hưởng lớn đối với tài chính và thị trường bất động sản, mang lại động lực quan trọng để thị trường “vượt dốc” thành công và đạt được mục tiêu tăng trưởng trong thời gian tới.
Theo Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, ông Hoàng Hải, thị trường và doanh nghiệp hiện nay không chỉ đứng nhìn, chờ đợi sự hỗ trợ từ Chính phủ mà còn chung tay tháo gỡ vấn đề. Có nhiều cuộc gặp và làm việc giữa doanh nghiệp với chính quyền địa phương và cơ quan quản lý nhà nước đã diễn ra trong thời gian qua.
Nhờ đó, những khó khăn và vướng mắc đã được xác định rõ ràng, với khoảng 70% liên quan đến cơ chế chính sách và pháp lý. Đặc biệt là những thách thức về quỹ đất, giải phóng mặt bằng, xác định giá đất, và đấu giá đất đã dần được giải quyết thông qua các biện pháp thích hợp.
Trong lĩnh vực “nút thắt” pháp lý, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị khẳng định rằng trong thời gian tới, các cơ quan liên ngành sẽ tiếp tục đánh giá lại các vấn đề này ở từng dự án và đẩy mạnh việc phân cấp quyết định tại địa phương. Việc này đồng thời nhấn mạnh sự quyết tâm của địa phương đối với việc giúp doanh nghiệp giải quyết vấn đề nhanh chóng.
Các chuyên gia dự đoán rằng thị trường bất động sản sẽ “đảo chiều” vào năm 2024 trong điều kiện chính sách điều hành vĩ mô tiếp tục tích cực như hiện nay.
